MAKİNE TEKNOLOJİSİ ALANI

A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ 

Teknolojinin gelişmesi insanın ve insanlığın yaşam kalitesini yükseltmek, insanın kendisine ve çevresine daha fazla zaman ayırmasını hedeflemiştir. Makineler, insanların hayatını kolaylaştıran, yaşam kalitesini yükselten en önemli unsurlardan biridir.

Makine teknolojisi alanı ekonomik kalkınmanın temelidir. Alan, ülkemizde ve dünyada hızla ilerlemektedir, getirisi ve katma değeri de ekonominin lokomotifi durumundadır.

Alanda istihdam imkânları oldukça çeşitlidir. Dünyada ve ülkemizde sektördeki kalifiye eleman sıkıntısı oldukça fazladır. Dolayısıyla iş bulma sıkıntısı yoktur. Alanda çalışanların gelir düzeyleri ülke standartlarının üzerindedir.

Ülkemiz, bulunduğu coğrafi bölgede makine teknolojisi alanında lider olmayı hedeflemiştir. Bugün birçok ülkeye ihracat ve teknoloji transferi yapmaktadır.

B.Alanın Altında Yer Alan Dallar

1- Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme

2- Bilgisayar Destekli Makine Ressamlığı

3- Bilgisayarlı Makine İmalatı

4- Endüstriyel Kalıp

5- Makine Bakım Onarım

6- Değirmencilik

7- Mermer İşleme

8- Tıbbi Cihaz Üretimi

9- Mikromekanik

10- Savunma Mekanik Sistemleri

 

C. OKULUMUZDA AKTİF OLARAK EĞİTİM VERİLMEKTE OLAN DALLAR
1.   Bilgisayarlı Makine İmalatçılığı  ( CNC )
2.   Endüstriyel Kalıpçılık
3.   Makine Bakım Onarımcılığı
4.   Bilgisayar Destekli Makine Ressamlığı

1. BİLGİSAYARLI MAKİNE İMALATÇISI    ( CNC )

Tanımı
Bilgisayarlı makine imalatçısı; klasik ve bilgisayar kontrollü talaşlı imalat tezgâhlarını çalıştırıp sayısal kod üreterek kullanabilen, makine parçalarını işleyebilen, bu makinelerin her türlü ayar ve kontrollerini yapabilen, makinelerin üzerindeki tüm sistemlerin bakım ve onarımını yapabilen nitelikli kişidir.

Görevleri

• Teknik resim çizmek,
• Temel imalat ve montaj işlemleri yapmak,
• Bilgisayar destekli iki ve üç boyutlu çizim yapmak,
• Takım yolları oluşturmak ( sayısal kod üretmek),
• CNC tezgâhlarını kullanmak.
• İş güvenliği kurallarına uymak,
• İş organizasyonu ve planlama yapmak,  
• Çalıştığı makinelerin bakım ve onarımını yapmaktır.  

2. ENDÜSTRİYEL KALIPÇI

Tanımı
Endüstriyel kalıpçı; talaşlı imalat tezgâhlarını kullanabilen, üretilecek parçaya göre kalıp tasarımını yapabilen, yaptığı her türlü kalıbı preslere bağlayabilen, pres ayarlarını yapabilen, kalıptan ürün alabilen, kalıp onarımını ve çalıştığı tüm makinelerin periyodik bakımını yapabilen nitelikli kişidir.

Görevleri

• Teknik resim çizmek,
• Bilgisayar destekli iki ve üç boyutlu çizim yapmak,
• İmalat işlemleri yapmak,
• Parçaya uygun kalıp tasarımı yapmak,
• Sac metal kalıpları yapmak,
• Birleşik sac metal kalıpları yapmak,
• İş kalıpları yapmak,
• Hacim kalıpları yapmak,
• Kalıp bakım ve onarımlarını yapmak,
• İş organizasyonu yapmak,
• İş güvenliği önlemlerini almaktır.

3. MAKİNE BAKIM ONARIMCISI

Tanımı
Makine bakım onarımcısı; tezgâh kurulumunu yapan, tezgâhların bakım kataloglarını inceleyerek arıza tespitini yapan, arızalı parçayı onaran ya da yenisi ile değiştiren tezgâh ve makinelerin periyodik bakımlarını yapan nitelikli kişidir.

Görevleri

• Sistemi faal durumda tutmak,
• Makinelerin periyodik bakımını yapmak,
• Arıza tespiti yapmak,
• Onarım yapmak,
• Makine yerleşimi yapmak,
• Makine montajı yapmak,
• Mesleki gelişim ve sanayicilere rehberlik yapmak,
• Temel tesviye işlemleri yapmak,
• Elektrik ve elektronik sistemlerin bakım ve onarımını yapmak,
• Hidrolik-pnomatik sistemlerin bakım ve onarımını yapmak,
• Gerektiğinde bakım ve onarım için aparat tasarımı yaparak uygulamak,
• Sistemi işletmeye almak,
• Bakım kataloğunu incelemek,
• İş organizasyonu ve planlama yapmak,  
• İş güvenliği kurallarına uymaktır.

4. BİLGİSAYAR DESTEKLİ MAKİNE RESSAMI

Tanımı
Bilgisayar destekli makine ressamı; endüstriyel üretimde imalatı yapılacak ürünlerin yapım ve komple resimlerini bilgisayar destekli çizim ortamında iki ve üç boyutlu çizen, mekanik sistem dizaynlarını ve hesaplamalarını yapan, ürünlerin bakım ve kullanım kataloglarını hazırlayan, bilgisayar ile sayısal kod türetme yazılımlarını uygulayan nitelikli kişidir. 

Görevleri

• Ürünlerin parça yapım ve komple resimlerini çizmek,
• Mekanik sistem dizaynlarını ve hesaplamalarını yapmak,
• Bilgisayar ortamında iki boyutlu çizim yapmak,
• Ürünlerin bilgisayar ortamında üç boyutlu modelleme ve animasyonlarını oluşturmak,  
• Bilgisayar ile sayısal kod yazılımlarını uygulamak,
• Ürünlerin bakım ve kullanım kataloglarını hazırlamak,
• Teknik resim kurallarına ve standartlara (TSE – ISO – CE vb.) uygun çalışma yapmaktır.

D. MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

Makine teknolojisi elemanı olmak isteyenler; duyu organları işlevlerini tam olarak yerine getirir durumda olan, el, ayak ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen, titiz, yaratıcı, mesleği ile ilgili teknolojik yenilikleri takip ederek mesleğinde kullanabilen, üç boyutlu düşünen,  temel matematik, fizik, malzeme ve işleme bilgisine sahip, sabırlı, estetik görüşlü, ekip çalışmasına yatkın, kendisi ve çevresi ile barışık, kişilik özellikleri gelişmiş, çevreye duyarlı kişiler olmalıdır. 

E. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

End Bilgisayarlı makine imalatçısı;

İyi aydınlatılmış, gürültülü, ekiple ve bireysel çalışılabilen, ergonomik,   kapalı atölye veya fabrika ortamlarıdır. Ortamın aydınlatma ve havalandırılmasına özen gösterilerek iş güvenliği, işçi sağlığı tedbirleri alınmış olmalıdır.

Endüstriyel kalıpçı;

İyi aydınlatılmış, gürültülü, ekiple ve bireysel çalışılabilen, ergonomik, kapalı atölye veya fabrika ortamlarıdır. Ortamın havalandırılmasına özen gösterilerek iş güvenliği ve işçi sağlığı tedbirleri alınmış olmalıdır.

Makine bakım onarımcısı;

Çalışma ortamlarının; iyi aydınlatılmış ve ergonomik olması, iş güvenliği ve çalışanların sağlığının ön planda olması, verimli ve kaliteli üretimin temelidir. Çalışma ortamları zaman zaman gürültülü olabilir. Çalışma saatleri iş yoğunluğuna göre değişebilir. Kamu ve özel sektörde iş bulma imkânına sahiptirler.

Bilgisayar destekli makine ressamı;

İyi aydınlatılmış, gürültüsüz, ekiple ve bireysel çalışılabilen, ergonomik, kapalı ofis veya büro ortamlarıdır.

F. İŞ BULMA İMKÂNLARI

Bilgisayarlı makine imalatçısı; 
Her türlü makine imalatı yapan fabrikalarda, atölyelerde, otomotiv sektöründe, gemi makinelerinde, talaşlı imalatta, makine bakım ve onarımcısı ve montaj elemanı olarak iş bulma imkânlarına sahiptirler. Kendi işletmelerini de kurabilirler.

Endüstriyel kalıpçı;
Her türlü kalıp imalatında, talaşlı imalat yapan işletmelerde otomotiv, kimya ve gıda ürünleri kalıpları yapımında, kamu ve özel sektörü kalıp fabrikalarında iş bulma imkânlarına sahiptirler, ayrıca kendi işletmelerini de kurabilirler.

Makine bakım onarımcısı;
Makine imalatı yapan fabrikalarda, makine satış hizmeti veren firmalarda, işletmelerin bakım onarım, servis, montaj vb. birimlerde iş bulma imkânına sahiptirler. Kendilerine ait tamir ve bakım servisi de kurabilirler.

Bilgisayar destekli makine ressamı;
Bu mesleği yapan kişiler makine tasarımı ve imalatı yapan, her türlü imalat ve komple resimlerini bilgisayar ortamında çizebilen, bakım ve kullanım kataloğu hazırlayabilen teknik eleman olarak, teknik büro, ARGE ve tasarım birimlerinde, kamu ve özel sektörde iş bulma imkânına sahiptirler.

G. EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI
Meslek lisesinden sonra ""Yükseköğretim Kurumları Sınavında" (YKS) başarılı olanlar lisans programlarına ya da meslek yüksekokullarının ilgili bölümlerine devam edebilirler. Mezun olan öğrencilerin ek puanları ile yerleşebilecekleri ön lisans programları da mevcuttur..

Eğitimini tamamlayarak iş hayatında gerekli yeterlilikleri kazanan meslek elemanları, makine teknolojisi ile ilgili işletmelerde kariyer yapabilirler.

Bu mesleklerdeki elemanlar fabrikalarda, kendi atölyelerinde, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışabilirler. Bulundukları işletmelerde çalışanlarla iş birliği ve uyum içerisinde üretim yaparlar. Tasarım bürolarında bilgisayar ortamında, imal edilecek makine ekipmanını iki ve üç boyutlu olarak tasarlarlar. Tasarlanan makine veya sınai tesis ekipmanlarını imalat atölyelerinde CNC tezgâhlarında imal ederler.

Çalışma ortamları; iyi aydınlatılmış, havalandırılması ve yalıtımı iyi yapılmış, kısmen gürültülü, iş güvenliği ve işçi sağlığı ile ilgili tedbirlerin alındığı, bireysel ve ekip çalışmalarının yapıldığı kapalı büro, atölye ve fabrika ortamlarıdır.

Makine Teknolojisi alanında eğitim almış kişiler, kamu veya özel sektöre ait işletmelerde (otomotiv, gemi, uçak, sınai tesisler) çalışabilecekleri gibi kendi iş yerlerini de açabilirler. CNC mekanik imalat atölyelerinde, kalıp ve prototip yapan imalathanelerde, imalat ve komple resimlerin tasarlanıp çizildiği bürolarda, mekanik bakım atölyelerinde, mermer ve model imalatı yapan işletmelerde iş bulabilirler.

 YÜKSEK ÖĞRETİM PROGRAMLARI

Kaynak: MEGEP